Sığırlarda Ayak Hatalıkları

C. Sarıcan

Sığır yetiştiriciliğindeki sorunlar içerisinde ayak hastalıkları önemli bir sorun olarak karşımıza çıkar. Topallıkların %88’i bunun da %86’sı arka ayaklardadır. Ayak hastalıklarının bir sürü için önce nedenler araştırılmalı ve buna bağlı olarak da gerekli önlemler alınmalıdır. İzlenecek yol haritası dört başlık altında incelenebilir.

1. NEDENLER
2. TANIMA
3. TEDAVİ
4. ÖNLEM ve SONUÇLAR

1-AYAK HASTALIĞI NEDENLERİ

A-Multifaktöriel (Çok faktörlü)

• Bakım
• Ahır Tabanı
• Hijyen
• Rutubet
• Kirlilik
• Enfeksiyon Baskısı
• Stres
• Tırnak Bakımı ve Koruma
• Yemleme optimize edilerek metabolik stres en aza indirilmeli
• Yönetim

 

B-Sağlıklı tırnak oluşumu için gerekli elementler

• Biotin
• Vitaminler (A,D,E)
• Enerji
• Protein
• Lipitler
• Kalsiyum
• Fosfor
• Oksijen
• Selenyum
• Bakır

 

Geviş getirmeye uygun bir rasyonda mineral maddeler yeterince bulunmalıdır.

Ca:18g + 1kg süt için 3.13

P:11g + 1kg süt için 1.95

İz elementler, vitaminler ve yeterince ekler:

Çinko: Keratin Sentezi Tırnak Kalitesi ve tırnak hastalıklarının iyileştirilmesinde 1mg /kg canlı ağırlığa, ekstra 200mg /gün

Selenyum ve Bakır: Normal ihtiyaç yeterlidir. Doz aşamasında keratinizasyon düzensizliği.

Biotin: Çevre etkilerine dayanıklılığı arttırır. 20mg/hayvan/gün

 

       

 

 

C- Ayak hastalıklarının ekonomik etkileri

• Yem tüketiminde azalma
• Süt veriminin düşmesi
• Metabolizmada aksaklıklar
• Zayıflama
• Daha uzun yatış süresi
• Meme başlığı yaralanmaları ve meme problemleri
• Yüksek tedavi masrafları-Zamansız hayvan ölümleri

2-TANIMA

Ayak hastalıklarının tanınmasında uygulanacak iyileştirme yöntemi seçimi.

Aşağıda belirtilen dört ana başlığın içinde yer alan konulardan hangisinin söz konusu olduğunun ortaya konması tedavinin etkinliğini ve başarısını hızlandırır.

 

1. Yemleme, tırnağa yük baskısı, endotoksinler
2. Tırnaklara hatalı ve aşırı yüklenme
3. Enfeksiyon-bakteriler
4. Sürü analizi

- Hastalık çeşidi oranlarını tanımlamak zordur.

- İşletmeler arası karşılaştırma olasılığı yoktur.

- Ancak hayvanlarının hareketlerindeki topallık oranı ’in üzerinde olmamalıdır.

- Dökümantasyon sürekli yapılmalıdır.

 

3 – TEDAVİ

Ayak hastalıkları sorunları için işletme veterineri yukarıdaki açıklamaların ışığında kendi değerlendirmesini yapıp gerekli etkili tedaviye başlamalıdır.

 

 

4-ÖNLEMLER ve SONUÇ

• -Temiz ve kuru taban
• Her işletmesinin tırnak bakım durağı bulundurması
• Yılda en az iki defa tırnak bakımı
• Bakım ve sürü yönetim sistemine göre yılda 3 tırnak bakımı
• Hastalık önleyici önlemlerin alınması
• Etkili mücadele ve tedavi istenilen başarılı sonucun ön koşuludur.

KAYNAKÇA

 

Driedler A. 2003 Klauenerkrankungen Post Nuke (http)

Gabrielle D. 2008 Klaunpflege und Klauer Probleme Lfi, Oien

Kreher M. 2009 Klauenerkrankungen (http)

Mülling C. 2014 Bedeutung der Fütterüng für die Klauengesundheit beim Rind “Was wissen wir und was ist möglich?” Deutsche Vilomix

Kleininger E. 2009 DLG leitfaden Klauenbaeder Einsatz im landwirtschaftlichen Betrieb.

Heckert H.P. 2014 Wenn der Schuh drückt, geht die Leistung flöten Berlin (http)

Heim D. 2015 Klauenbaeder-Einsatz von Wirkstoffen aus arzeneimittelrechtlicher Sicht (http)

 

 

C. Sarıcan, 2015