Bir Süt Hayvancılığı İşletmesi Durum Analizi Örneği

C. Sarıcan

Günümüz hayvancılığında yenilikleri izlemek ve uygulamak karlılığın önemli koşullarından biridir. Bir süt hayvancılığı işletmesinde tek amaç her sağılan hayvandan en yüksek verimi alma yanında süt üretim maliyetinin de göz ardı edilmemesi gerekir.

Bu bağlamda aşağıda bir işletme 7 adımda değerlendirilmiştir.

I . VERİM İYİLEŞTİRMEDE 1. Adım Durum analizi bir diğer deyişle durum tesbitidir.

1. Sağmal inekler:

Sağmal inekler verimlerine göre gruplandırılmış ve günlük rasyon çizelgede veriler rakamsal olarak takip edilebilir.

Yemleme durumunun tüketilen enerji, protein ve kuru maddede yüzde (%) ham selüloz olarak durum analizi yapılan işletmede hesaplanan uygulama verileri çizelgede gösterilmiştir.

Çizelgenin takibi için işletmenin uyguladığı rasyon-sonuç analizi;

Sağmal Gruplar	1 Çok Süt	2 Yeni doğuran	3 orta	4 orta az	5düşük	6ileri gebe	Revir	İşletme Ort.
Sağılan Hayvan Sayısı	87	86	91	89	86	72	14
Günlük Ort. Süt (Kg)	32,5	33,9	27,0	23,0	18,6	13,9	22,5	25
Günlük Üretim (Kg)	2828	2915	2457	2047	1600	1001	315	13.163
Enerji Karşılığı Süt	39,4	39,6	30,5	26,1	24,3	20,9	38,3
Protein Karşılığı Süt	40,1	42,0	35,0	30,2	28,3	24,5	40,9
%Ham Selüloz/Kg Kuru Madde(KM)	17,4	17,6	19,7	21,0	22,1	23,3	18,5

Değerlendirme; günlük rasyonda alınan verime göre enerji-protein dengesinin kurulması gerekir. Enerji ve protein metabolizmasında fazla enerji karaviğer yağlanmasının yanında genel yağlanmaya, fazla protein de karaciğer yetersizliğine neden olur. Ayrıca günlük rasyonda yüzde (%) ham selüloz / KG kuru madde % 18’in üzerinde olmalıdır.

2 . Düveler

Gönderilen çizelgede düveler:

• -Gebe düveler
• -Yeni tohumlanmış düveler
• -İleri gebe düveler

olmak üzere üç grup altında yemleme programı yapılmıştır.

Değerlendirme:

Gruplama erkeklerle dişilerin ayrılma canlı ağırlığı 150 kg kabul edildiğinde; 150 kg canlı ağırlık ile ilk tohumlama ağırlığı  olan 350-375 kg canlı ağırlığa kadar (150 - 350 kg canlı ağırlık) olan dönemde damızlık düvelerin nasıl beslendiği çizelgede gösterilmediği için bu gruba ait değerlendirme yapılamamıştır.

Düveleri de doğuma kadar 700g günlük canlı ağırlık artışını geçmeyecek bir rasyon uygulanmalıdır. Bu varsayım esas alındığında, düve yemleme gruplarında rasyonda bulunması gerekli enerji, protein ve maksimum Kuru Madde (K.M) tüketimi aşağıda verilmiştir.

 

Gruplar		Gebe	Yeni Tohumlanan	İleri Gebeler	150-350 kg C.A. arası
Enerji (NEL)	Rasyonda	59,6	55,3	39,4	?
	Olması Gereken	36,1	39,8	43,5	?
Protein (gr)	Rasyonda	1298	1226	720	?
	Olması Gereken	720	795	870	?
Tüketim Kuru Madde (K.M. ) kg	Rasyonda	12,7	12,7	8,8	?
	Maksimum Tüketim Olması gerekli	9	9,0	10,0	>9

3 . Analiz

İşletmede gerekli analizler düzenli yapılmalıdır. Örneğin  sütte % yağ, % protein ve üre

4. Rasyon Önerisi

Tarafımdan grup sayısı 4 alınarak

• 20 kg altı süt verenler
• 20-25 kg arası süt verenler
• 25-30 kg arası süt verenler
• 30-35 kg arası süt verenler

her grup için işletmeye özel süt yemi karışımı ( 20,4 HP ve 2700 ME - 7,1 NEL) yapılarak günlük yemlemede kullanılacak rasyon önerisi hesaplanmıştır.

Kabuller;

• 1 kg süt için 3,28 NEL
• 1 kg süt için 85 gr Ham Protein
• 600kg canlı ağırlık için 35,5 NEL (Yaşama Payı - Y.P.)
• 600kg canlı ağırlık için 475 gr Ham Protein (Yaşama Payı - Y.P.)

II . İşletmenin Amaçlarının Birlikte Tesbiti

Üretici + Danışmanlık + İşletme veterineri önerileri açıklıkla ortaya koyup görüşebilmelidir. Böyle bir ortamı, analizi yapılan işletmede iş etiği olarak görülmeli, taraflar açık fikirleri aralarında art düşünceye kapılamadan değerlendirmelidir.

III . Değerlendirme ve Amaca Yönelik önelmlerin alınması, gerçekleştirilmesi.

IV . Yemleme Önerilerinin Tanıtımı

Tarafımdan örnek Enerji protein dengesi rakamlarla ortaya konmuş, işletmede halen uygulanan kaba yem miktarlarını da aynen koruyarak Rasyon önerisi sunulmuştur. Bu önerinin İşletme sahibi + Danışman + İşletme veteriner hekimi tarafından şu andaki uygulama rakamları da ortaya konarak doğru ve yanlış tarafları raporlanmalıdır.

V. Önerilerin Uygulamaya geçirilmesi

Gruplarla ilgili verim düzeyleri incelendiğinde;

• 32,5 ve 33,9 litre süt veren
• 18,6 ve 13,9 litre süt veren

gruplar birleştirilebilir. Sürü ortalaması 25 lt/gün ideal bir sonuç.

VI . Düzenli kontroller yapılıp bir dosyada toplanmalıdır.

VII. Sürekli iyileştirme önlemlerinin yaşama geçirilmesi uygulanmalıdır.

Örnek web sayfası (www.ozevren.com.tr)

SONUÇ:

Anılan rakamsal değerlerin söz konusu olan işletmenin iş etiği sorumluluğu içerisinde değerlendirilmesi yanında işletmedeki maliyetlerin sürekli kontrol altında tutulması, stokların en az bir yıllık bir gereksinim için hesaplanması, teknolojik yeniliklerin izlenmesi, durum analizi yapılan işletmeyi daha da ileriye götürecektir.

I. YEMLEME GRUBU							II. YEMLEME GRUBU
	Kg	Fiyat(TL)	Kg K.M.	NEL	HP	Yem	NEL	HP	K.M.
Saman	1	0,3	10,9	2,8	32		2,8	32
Yonca	5	0,6	4,3	18,6	745		18,6	745
Mısır Silajı	20	0,2	5,4	34,0	480		34,0	480
Mısır	2:2	0,75	1,9	18,5	209		18,5	209
İşletme Süt Yemi 20,5/2700	4	0,79	3,6	29,2	820	6	29,2	820
Rasyonda Toplam			16,1	103	2286		117,6	2696	17,9
Olması Gerekli				103	2296		117,6	2689
Enerji: 21,6 süt Protein : 21,5 süt Kuru Maddede Selüloz % 20,9						Enerji : 26,2 süt Protein : 26,3 Süt Kuru Madde Selüloz: ,5
20 litre altı süt						20-25 litre süt

 

 

III. YEMLEME GRUBU							IV. YEMLEME GRUBU
	Kg	Kg K.M.	NEL	HP	Kg	K.M	NEL	H.P.
Saman	2	1,7	5,6	64	2,5	2,2	7	80
Kuru Yonca	5	4,3	18,6	745	5	4,3	18,6	745
Mısır Silajı (%27 KM / Kg)	20	5,4	34,0	480	20	5,4	34	480
Mısır	2:2	1,9	18,5	209	2	1,8	16,8	190
İşletme Süt Yemi (20,5 H.P./2700 M.E)	8	7,2	58,3	1640	10	9	72,9	2050
Rasyonda Toplam		20,5	135	3138		22,6	149,3	3545
Olması Gerekli			135	3158			149,3	3544
Enerji: 31,8 süt Protein : 31,5 süt % ham selüloz/ Kg Kuru Madde : 19,4					Enerji : 36,4 süt Protein : 36,4 Süt % ham selüloz/ Kg Kuru Madde : 19,0